Het laatste nieuws met continue updates vindt u in het dossier coronavirus (COVID-19). Q&A's en patiënteninformatie zijn beschikbaar na inloggen.
Handreikingen

Dossier COVID-vaccinatie
Het laatste nieuws met continue updates over COVID-19-vaccins vindt u in het dossier COVID-19-vaccinatie. Q&A's en patiënteninformatie zijn beschikbaar na inloggen.
Zelftesten
Veelgestelde vragen over (zelf)testen
Voor dit doel worden gebruikt: antigeenzelftesten met CE-keurmerk met 4 cijfers. Deze testen zijn door professionele keuringsinstanties veilig bevonden en goedgekeurd om zelf te gebruiken. Bij een zelftest moet altijd een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing zitten. Deze moet precies gevolgd worden voor een betrouwbaar resultaat.
Deze testen hebben een goede specificiteit, weinig vals positief. Ze bieden een snelle manier om besmettingen vast te stellen. Door de snelheid wordt sensitiviteit ingeleverd, 1 op de 5: vals-negatief bij geen klachten; 1 op de 10: vals-negatief bij klachten.
Alleen zelftesten die zijn goedgekeurd (CE-keurmerk met 4 cijfers) mogen worden verstrekt.
Er zijn ook zelftesten op de markt die gebruik maken van een afname van speeksel in plaats van via de neus. Uit onderzoek blijkt dat een speekselzelftest een minder betrouwbaar resultaat geeft dan een zelftest die werkt met een neusafname.
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft in het voorjaar van 2021 ontheffingen verleend aan fabrikanten om hun product versneld als zelftest op de markt te kunnen brengen. De ontheffingen zijn per 31 december 2021 verlopen. Fabrikanten en distributeurs mogen deze producten daarom niet meer op de markt aanbieden. Verkopers als apothekers, drogisterijen en supermarkten mogen hun ingekochte voorraad nog wel verkopen.
Antistoftesten worden weliswaar ook voor dit doel via verschillende kanalen aangeboden, maar zijn niet geschikt om een actuele besmetting (tijdig) aan te tonen.
De apotheek stelt zelf een eigen verkoopprijs vast. Leveranciers van corona-zelftesten kunnen een adviesverkoopprijs opgeven, de apotheek is vrij om deze te volgen of hiervan af te wijken.
Per 1 oktober 2021 is de goedkeuring voor het toepassen van het btw-nultarief komen te vervallen. De btw-vrijstelling had specifiek betrekking op mondkapjes, het uitlenen van zorgpersoneel en op COVID-19 vaccins- en testkits.
Let wel: indien op testwerkzaamheden een btw-vrijstelling van toepassing is, blijft deze ook na 1 oktober 2021 van toepassing. De vrijstelling is van toepassing als het vaccineren onderdeel is van een btw-vrijgestelde medische dienstverlening.
Cliënten die een zelftest niet kunnen betalen kunnen bij een aantal organisaties gratis zelftesten verkrijgen. Bijvoorbeeld via de gemeente, de voedselbank, het Leger des Heils of het Rode Kruis.
Apothekers kunnen vanaf 28 juli 2021 zelftesten verstrekken voor mensen die in thuisisolatie zijn en nog niet volledig ingeënt kunnen zijn of op medisch advies (nog) niet zijn ingeënt. De verstrekking vindt plaats via een regeling ‘Zelftesten bij thuisisolatie’. Deze regeling is een aanvulling op de bestaande regeling voor de verstrekking van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM).
De verstrekking van het pakket ‘Zelftesten bij thuisisolatie’ is niet receptplichtig. Er geldt echter wel een maximum van één pakket (25 stuks) per persoon per maand.
In de G-Standaard is voor het pakket een ZI-nummer opgenomen ‘COVID-19 zelftests pakket’, 17028302. Deze pakketten zijn niet bestemd voor de vrije verkoop.
Belangenbehartiging

Webinars coronavirus
De KNMP heeft meerdere webinars georganiseerd over onderwerpen gerelateerd aan het coronavirus.
Veelgestelde vragen over het coronavirus
De overheid heeft de lijnen opengezet voor alle vragen over corona op het speciale nummer 0800-1351. Ook stelt het RIVM vragen en antwoorden over COVID-19 beschikbaar.
Documenten
Veelgestelde vragen over medische behandeling COVID-19
Apothekers kunnen gebruikmaken van een gesprekshulp voor het startconsult bij een eerste terhandstelling. Voorts is een patiëntenflyer beschikbaar.
Paxlovid (nirmatrelvir/ritonavir)
Het antivirale middel Paxlovid van Pfizer heeft op 27 januari 2022 een positief advies gekregen voor voorwaardelijke toelating (EMA). Het geneesmiddel is nog niet op de Nederlandse markt beschikbaar, onbekend is wanneer het wel beschikbaar is. De dosis is 2 dd 300 mg nirmatrelvir + 100 mg ritonavir, gedurende 5 dagen.
Paxlovid is geïndiceerd voor volwassenen die positief zijn getest en die geen extra zuurstof nodig èn een verhoogd risico hebben op progressie naar ernstige COVID-19. Er moet zo snel mogelijk nadat de diagnose van COVID-19 is gesteld worden gestart en uiterlijk 5 dagen na eerste symptomen. Een monografie is te vinden in het Informatorium Medicamentorum (inlog vereist). De NHG ontwikkelt een aanbeveling voor huisartsen wanneer deze antivirale middelen in te zetten.
MAB’s
MAB’s (antivirale behandeling met antilichamen) kunnen worden ingezet bij volwassene en kinderen ouder dan 12 jaar die geen zuurstofsuppletie nodig hebben en een verhoogd risico hebben op progressie naar een ernstige COVID-19. Monoklonale antilichamen (MAB’s) binden aan SARS-CoV-2 spike eiwitten waardoor het virus niet meer kan repliceren. Om resistentie te voorkomen wordt veelal een combinatie van MAB’s gebruikt. Het MAB moet binnen 3 tot maximaal 7 dagen, na eerste symptomen, worden toegediend. Er zijn 3 producten met MAB’s goedgekeurd.
- Casirivimab + imdevimab (Ronapreve, ook bekend onder de naam REGEN-COV). In Nederland is beschikbaar via het RIVM in Nederland. Het is niet werkzaam tegen de omikronvariant.
- Regdanvimab (Regkirona), deze is niet beschikbaar via het RIVM.
- Sotrovimab (Xevudy) is beschikbaar via het RIVM. Sotrovimab heeft een beperkt verlies aan neutralisatievermogen tegen het omikronvariant en kan daarom, de protocollen volgend, worden ingezet met besmetting met omikronvariant.
Remdesivir
Remdesivir (Veklury) is in juli 2020 voorwaardelijke toegelaten. Echter, de WHO heeft op 20 november 2020 bericht dat remdesivir geen meerwaarde heeft bij de behandeling van coronapatiënten in het ziekenhuis. De EMA zal de productinformatie van remdesivir aanpassen als de studieresultaten hiertoe aanleiding geven.
Geneesmiddelinteracties
Paxlovid bevat nirmatrelvir en ritonavir. Ritonavir is als 'booster' (farmacokinetische versterker) toegevoegd voor verhoging van nirmatrelvirspiegel. Ritonavir is een CYP3A4 remmer en kan relevante interacties hebben met geneesmiddelen die via (voornamelijk) CYP3A4 worden afgebroken.
Bij gebruik van Paxlovid wordt ritonavir gedurende 5 dagen gebruikt. Het ontbreekt op dit moment aan gegevens of gebruik van ritonavir gedurende 5 dagen, gelijk kan worden gesteld aan langdurig gebruik (bijvoorbeeld als booster in HIV-medicatie). Om die reden wordt er ‘conservatief’ bewaakt. Dat wil zeggen dat alle huidige ritonavirinteracties zijn gekoppeld aan Paxlovid.
Verminderde nierfunctie
Ernstig verminderde nierfunctie (eGFR kleiner dan 30 ml/min): volgens de fabrikant gebruik vermijden.
Veelgestelde vragen over personeel, patiënten en privacy
Deze lijst van cruciale beroepsgroepen geeft inzicht in de belangrijkste beroepen die we nu nodig hebben om de samenleving draaiende te houden - maar is niet alomvattend.
- Zorg
- Onderwijs en kinderopvang
- Openbaar vervoer
- Voedselketen
- Transport van brandstoffen
- Vervoer van afval en vuilnis
- Media en communicatie
- Noodzakelijke overheidsprocessen
- Continuïteit hulpdiensten
Ook als je een onmisbare facilitaire of ondersteunende functie (denk aan schoonmaak, beveiliging, ICT) vervult ten behoeve van een van deze cruciale beroepsgroepen of vitale processen, heb je een cruciaal beroep. De apotheker en de apothekersassistenten vallen uiteraard onder de zorgsector.
Voor de apotheken geldt het Testbeleid van het RIVM voor zorgmedewerkers buiten het ziekenhuis.
Deze uitgangspunten gelden ook als zorgmedewerkers tegen COVID-19 gevaccineerd zijn. Er kan gebruik worden gemaakt van de Quarantainecheck op de website van Rijksoverheid om na te gaan of u in quarantaine moet of zich moet laten testen. Bij coronaklachten of wanneer u in nauw contact bent geweest met een positief getest persoon, wordt het vooralsnog aangeraden u zo spoedig mogelijk te laten testen.
Als de testuitslag bekend is:
- Indien de PCR-test negatief is, mag een zorgmedewerker met milde klachten (in ieder geval geen koorts) weer aan het werk.
- Indien de PCR-test positief is, blijft de medewerker met klachten thuis in isolatie tot minimaal 5 dagen na de start van de symptomen EN 48 uur koortsvrij EN ten minste 24 uur symptoomvrij.
Het isolatieadvies wordt versoepeld per vrijdag 18 februari 2022. De isolatieduur wordt verkort naar 5 dagen (indien 24 uur klachtenvrij). Iedereen gaat nog steeds in isolatie na een positieve test. Ook als u een boosterprik heeft gehad. Zo besmet u geen huisgenoten of andere personen. Als u positief bent getest met coronaklachten begint de isolatieperiode vanaf het moment dat u klachten kreeg. Als u positief getest bent zonder coronaklachten begint u met tellen vanaf de datum van de test.
Zie ook: Wat moet ik als werkgever doen als mijn medewerker positief getest is op COVID-19?
Voor de apotheken geldt het Testbeleid van het RIVM voor zorgmedewerkers buiten het ziekenhuis. Deze uitgangspunten gelden ook als zorgmedewerkers tegen COVID-19 gevaccineerd zijn.
Indien de PCR-test positief is, blijft de medewerker met klachten thuis in isolatie tot minimaal 5 dagen na de start van de symptomen EN 48 uur koortsvrij EN ten minste 24 uur symptoomvrij.
Op het moment dat er een besmetting is bevestigd, vindt er een contactenonderzoek plaats door de GGD. In een factsheet van de Rijksoverheid staat uitgelegd hoe het bron- en contactonderzoek werkt. Hierbij richt men zich op de contacten die de besmette persoon heeft gehad. Op dat moment kan dus ook het apotheekteam (de apotheek) worden benaderd. De GGD bepaald vervolgens of en welke maatregelen moeten worden genomen.

Vul de enquête over huiselijk geweld in
Sinds 1 mei 2020 kunnen slachtoffers van huiselijk geweld zich bij een apotheek melden als ze hulp nodig hebben. Dat kan met het codewoord 'Masker-19', waarna de apotheker het slachtoffer in contact brengt met Veilig Thuis. Op verzoek van en in samenwerking met het ministerie van VWS brengt de KNMP deze Masker-19-meldingen in kaart. Hoeveel meldingen hebben apotheken ontvangen sinds de komst van het codewoord en waar liepen zij tegenaan? Apothekers kunnen dat aangeven in een korte enquête.