KNMP-fondsen: wetenschappelijk onderzoek voor de apotheker in de praktijk

Mijn onderzoek kan gebruikt worden door ziekenhuisapothekers met interesse in therapeutic drug monitoring. De spiegelbepaling van methotrexaat die uitgebreid wordt toegelicht zal naar verwachting in de toekomst gebruik gaan worden voor patiënten met chronische auto-immuunziektes, met name reumatoïde artritis. Mijn proefschrift laat de waarde zien van deze metingen, bij reuma maar met name bij patiënten met de ziekte van Crohn. Het is voor apothekers van belang dat ze weten of er spiegelbepalingen gedaan kunnen worden, in welk medium en op welke wijze dit de behandeling kan verbeteren. In mijn proefschrift komt ook naar voren dat veel Crohn-patiënten nu bijwerkingen ervaren door methotrexaat. Zij stoppen daarom veelvuldig met de behandeling. Apothekers dienen hiervan bewust te zijn.

Bekijk hier het proefschrift

Dit proefschrift onderzoekt de integratie van robotsystemen in ziekenhuisapotheken voor de reconstitutie van injecteerbare geneesmiddelen, als antwoord op de toenemende productie-eisen en een beperkte arbeidsmarkt. Robotische reconstitutie bleek betrouwbaar op het gebied van nauwkeurigheid, stabiliteit van antilichamen, aggregaatvorming en microbiologische contaminatie. Het herhaaldelijk aanprikken van flacons bleek microbiologisch veilig, wat leidt tot milieuwinst en aanzienlijke kostenbesparingen. De robotbereiding is over het gehele proces sneller dan handmatige bereiding, wat arbeidskosten bespaart en de noodzaak voor extra personeel vermindert. Ook bleek de robotische bereidingsmethode beter in het voorkomen van externe contaminatie. Ondanks de voordelen, vereist de implementatie van robotica aanzienlijke investeringen en is specialistische kennis nodig. Tekorten aan ICT-personeel en apothekers kunnen de implementatie bemoeilijken, en leveringsproblemen van flacons kunnen de flexibiliteit van aseptische handelingen met de robot beperken. Daarom is het belangrijk om snel te kunnen schakelen tussen robot- en handmatige reconstitutie. Samenvattend laat het proefschrift zien dat de implementatie van een bereidingsrobot in ziekenhuisapotheken de kwaliteit, veiligheid, efficiëntie, en financiën kan verbeteren.

In dit proefschrift wordt de directe relatie met de farmaceutische beroepsuitoefening duidelijk door de focus op medicatie en de impact daarvan op nucleaire beeldvormingstechnieken, zoals PET en SPECT. De analyse van hoe geneesmiddelen en drugs of abuse de nauwkeurigheid van dopaminetransporter imaging (DaTscan) beïnvloeden, benadrukt de rol van apothekers in het adviseren over medicatiegebruik en mogelijke interacties.
Daarnaast laat het onderzoek naar de interactie tussen somatostatine-analogen en Ga-68 DOTA-TATE zien hoe cruciaal het is voor farmaceutische professionals om zich bewust te zijn van de effecten van geneesmiddelen op diagnostische procedures. Het vervolgonderzoek naar CYP3A4-remmers toont aan dat farmacokinetische kennis essentieel is voor het optimaliseren van beeldvorming en de interpretatie daarvan.
Deze bevindingen onderstrepen de noodzaak voor apothekers om nauwkeurige medicatiedossiers bij te houden en samen te werken met artsen, zodat de kwaliteit van diagnostische beeldvorming en de patiëntenzorg verbeterd kunnen worden.

In dit proefschrift is gekeken vanuit populatie, ziekenhuis en patientniveau naar het concept VBHC (waardegedreven zorg) en dure geneesmiddelen. In de drie verschillende onderdelen van dit proefschrift kijk ik naar de integratie van kosteneffectiviteitsanalyses en VBHC, naar real-worlddata en uitkomsten bij dure geneesmiddelen, de ontwikkeling en implementatie van eHealth en daarmee de verzameling van patiënt-gerapporteerde uitkomsten. 

Dit onderzoek beschrijft de associatie tussen het gebruik van peroperatieve medicatie en functionele achteruitgang bij oudere personen met hartchirurgie. Ook werd polyfarmacie onderzocht als preoperatief screeningsinstrument voor functionele achteruitgang en kwaliteit van leven na hartchirurgie. Specifiek werd gekeken naar de associatie tussen postoperatieve klinische achteruitgang bij inzet van morfine en oxycodone om pijn te verminderen. Aanvullend werd de farmacokinetiek van en analgetische respons prospectief geanalyseerd bij kwetsbare ouderen naar hartchirurgie.

Asthma is a heterogeneous disease, meaning that different inflammatory mechanisms and pathways may lead to various clinical and biological outcomes. Identifying potential biomarkers for better phenotyping/endotyping of childhood asthma can advance personalized diagnosis, management and treatment of pediatric asthma. By moving from a one-size-fits-all approach toward a precision medicine strategy, children with asthma can receive the optimum management and treatment with the highest efficacy and lowest side effects at the fastest required time. Precision medicine strategy in pediatric asthma can prevent unnecessary medication use and adverse effects, which may lead to reducing treatment costs and time and enhancing the quality of life of children and their caregivers over time.

Dit onderzoek beschrijft het herkennen, voorkomen en verhelpen van voorschrijfcascades, waarbij bijwerkingen van een geneesmiddel kunnen leiden tot het voorschrijven van aanvullende medicatie. In een literatuurstudie zijn 115 voorschrijfcascades geïdentificeerd, inclusief aanbevelingen voor bijvoorbeeld dosisverlaging of alternatieve medicatie om voorschrijfcascades aan te pakken. In een studie met Nederlandse apotheekgegevens zijn significante associaties vastgesteld voor 41 van de 66 onderzochte voorschrijfcascades die door experts als relevant werden beoordeeld voor de Nederlandse praktijk. Daarnaast benadrukt het onderzoek het belang van het monitoren van bijwerkingen, met name bij patiënten die meerdere geneesmiddelen gebruiken met dezelfde mogelijke bijwerking of na ontslag uit het ziekenhuis. Uit het onderzoek blijkt dat apothekers proactief kunnen bijdragen aan het herkennen, verhelpen en voorkomen van voorschrijfcascades, onder andere door middel van consultaties en follow-ups na het starten van nieuwe medicatie. Voor een effectievere aanpak zijn echter efficiëntere technieken nodig, zoals medische farmaceutische beslisregels om patiënten te identificeren en eHealth-toepassingen voor het monitoren van bijwerkingen.