Z-Index levert Medisch Farmaceutische Beslisregels (MFB’s) uit met de G-Standaard, zodat ze kunnen worden toegepast in het zorginformatiesysteem. Er zijn nu zo’n 7000 MFB’s beschikbaar. De KNMP ontwikkelt en onderhoudt deze MFB’s.
MFB’s signaleren geautomatiseerd suboptimale therapie, hoog-risicosituaties en filteren irrelevante signalen weg. MFB’s heten in het ziekenhuis ook wel clinical rules.
De soorten medicatiebewaking die als MFB’s worden uitgeleverd zijn onder andere:
- Interacties
- Contra-indicaties
- Bewaking op nierfunctie
- Leeftijd als contra-indicatie, voor propyleenglycol en benzylalcohol
- Bijzonder Kenmerk 'Zwangerschapspreventieprogramma'
- Laxantia bij opioidgebruik
- Foliumzuur bij methotrexaatgebruik
- Maagbescherming bij NSAID, salicylaat of coxib gebruik
- Benzodiazepinegebruik bij ouderen
- Antimycotica bij inhalatiecorticosteroiden
Minder onnodige signalen
Momenteel werkt de KNMP aan het omzetten van klassieke medicatiebewaking naar MFB's. Hierdoor kan het aantal onnodige signalen verminderen. Het risico op signaalmoeheid neemt af en het signaal is meer toegespitst op de situatie van de patiënt. Bij het verfijnen van medicatiebewaking wordt steeds de balans gezocht tussen het verminderen van overbodige signalen en het blijven signaleren van potentieel risicovolle situaties.
MFB’s dienen als ondersteuning voor de apotheker en vervangen zijn professionele inschatting niet.
Voorbeelden
- Interactie RAAS-remmer en diuretica: bij een patiënt die een combinatie van een RAAS-remmer en een diureticum gebruikt komt bij gebruik van de MFB niet meer standaard het bewakingssignaal ‘RAAS-remmer + diuretica’ naar boven. Zo komt er geen signaal bij iemand die een RAAS-remmer gebruikt en start met een diureticum. Bij de MFB gebeurt ook een extra controle: ‘Lisdiureticum in actuele medicatie?’. Als de patiënt start met een RAAS-remmer dan controleert het systeem of de patiënt een lisdiureticum of thiazide gebruikt, zodat een specifiek advies kan worden gegeven.
- Ontbreken van maagbescherming: bij een 75-jarige patiënt die een recept heeft voor een NSAID, komt geen signaal op als hij al omeprazol 20 mg of een andere protonpompremmer in gebruik heeft. Er komt alleen een signaal op bij patiënten met een recept voor een NSAID als er risicofactoren aanwezig zijn en én geen protonpompremmer in gebruik is.
- QT-interacties: bij een patiënt die een combinatie van haloperidol en ciprofloxacine krijgt, komt geen signaal meer op als de dosering haloperidol minder dan 5 mg per dag is.
- Verminderde nierfunctie: bij een patiënt die een recept heeft voor nitrofurantoine komt alleen een signaal op bij een creatinineklaring < 30 ml/min. Ook krijgt de apotheker een signaal als de creatinineklaring in het systeem ouder is dan 13 maanden of als de creatinineklaring niet bekend is en als het gaat om een patiënt ouder dan 70 jaar met polyfarmacie.
Het streven is om zoveel mogelijk klassieke medicatiebewaking om te zetten naar MFB’s. Alle MFB’s, inclusief onderbouwing, adviezen en stroomschema, in de G-Standaard zijn te raadplegen op de KNMP Kennisbank.
Onderhoud en ontwikkeling
De KNMP ontwikkelt en onderhoudt de G-Standaard MFB’s. Het Geneesmiddelinformatiecentrum (GIC) van de KNMP analyseert en interpreteert SmPC’s, wetenschappelijke publicaties, medische handboeken en signalen uit de praktijk. Met deze informatie worden de MFB stroomschema’s en adviezen opgesteld. De MFB's worden beoordeeld door onafhankelijke, multidisciplinaire, thematische werkgroepen met praktijkdeskundigen (met onder andere openbaar apothekers, ziekenhuisapothekers, huisartsen, medisch specialisten en klinisch chemici).