Onderzoek naar het vroeg opsporen van nierschade met een eenvoudige urinetest blijkt succesvol. In 2019 en 2020 werden ongeveer 15.000 inwoners van 45 tot 80 jaar oud in de Gemeente Breda uitgenodigd voor het NierCheck-onderzoek. Meer dan de helft (59%) was bereid thuis urine te testen op eiwit. Bij 3.5% van hen bleek sprake van nierschade, wat op termijn tot hart- en nierfalen kan leiden.
In Nederland hebben ongeveer 1,7 miljoen mensen chronische nierschade, maar een groot deel van hen weet dit niet. Zonder ingrijpen kan chronische nierschade in 2040 doodsoorzaak nummer 5 wereldwijd worden. Door nierschade vroeg op te sporen, kunnen mensen sneller behandeld worden en kan nierfalen beter worden voorkomen.
'De gevolgen van nierschade zijn enorm', zegt prof. dr. Ron Gansevoort van UMC Groningen die het NierCheck-project heeft geleid. 'In de eerste plaats voor de gezondheid van de betrokkenen en voor hun omgeving. Daarnaast voor de maatschappij vanwege de hoge kosten door dialyse, transplantatie en andere gezondheidsproblemen. Het onderzoek moest duidelijk maken of de NierCheck gezondheidswinst en kostenbesparing oplevert.'
Bijna iedere Bredase deelnemer aan het onderzoek met een volgens de thuistest verhoogd risico liet aanvullend onderzoek doen in het Amphia ziekenhuis, ondanks de COVID-19-maatregelen op dat moment. Van de mensen met aangetoonde nierschade ging uiteindelijk slechts 54% naar de huisarts voor behandeling. Vervolgonderzoek moet ertoe leiden dat meer mensen naar de huisarts gaan om zich te laten behandelen om dialyse, niertransplantatie en hart- en vaatziekten te voorkomen. De eerste resultaten van het onderzoek naar de kosteneffectiviteit van de screening tonen dat de medische winst kan worden behaald tegen acceptabele kosten.
De Nierstichting is blij met de positieve resultaten, evenals met het vervolgonderzoek in Breda. 'Met dit vervolgonderzoek willen we naast nierschade ook hart- en vaatziekten en diabetes vroeg opsporen', zegt Annemiek Dorgelo, programmamanager Preventie bij de Nierstichting. 'Deze drie aandoeningen komen vaak samen voor en treffen veel mensen. Met een landelijke aanpak willen we de progressie van nierschade en complicaties zoals hart- en nierfalen voorkomen.'
De komende jaren wordt ook onderzoek uitgevoerd in de regio’s Utrecht, Arnhem en Eindhoven. Het uiteindelijke doel is om na te gaan of dit tot een landelijk bevolkingsonderzoek kan leiden, bijvoorbeeld door de urinetest te combineren met het bestaande Bevolkingsonderzoek Darmkanker. Urine en ontlasting worden dan samen naar het laboratorium gestuurd om zo nierziekten en darmkanker op te sporen.