Bij een ramp en/of calamiteit in Nederland of in het buitenland (zoals een natuurramp of conflictsituatie) heeft de KNMP, naast de directe ondersteuning aan leden, een maatschappelijk rol in het verlenen van humanitaire noodhulp. De rol van de KNMP bestaat uit zeven pijlers.
Positie van de KNMP
De KNMP heeft een neutrale positie ten aanzien van een kwestie die speelt. De KNMP heeft aandacht voor de gevolgen van de gezondheidsinfrastructuur en farmaceutische zorg voor de burgerbevolking. Deze onafhankelijk positie waarborgt dat apothekers hulp kunnen verlenen aan alle patiënten. Waar de KNMP de expertise niet heeft over het verlenen van noodhulp, worden leden doorverwezen naar bestaande hulporganisaties of -initiatieven.
Informeren
De communicatie van de KNMP richt zich op haar neutrale positie en het belang dat apothekers en ander medisch personeel onder veilige omstandigheden hun werk kunnen doen, in overeenstemming met het internationaal recht. De KNMP verwijst door naar betrouwbare pagina’s van de overheid, de internationale apothekersorganisatie en organisaties met meer ervaring in grensoverschrijdende hulpverlening.
Bij een crisissituatie in Nederland hebben de Regionale Overleggen Acute Zorg (ROAZ) de taak om in hun regio de continuïteit van acute zorg te borgen. Zij werken daarbij samen met GGD GHOR Nederland.
Financiële bijdrage
Hulporganisaties geven over het algemeen de voorkeur aan financiële donaties boven materiële bijdragen. Hiermee kunnen zij flexibel en efficiënt reageren op de meest dringende behoeften, zoals medicijnen, voedsel, onderdak en andere vormen van noodhulp.
Doneren van medicijnen
De KNMP adviseert leden om niet op eigen initiatief (reeds afgeleverde) geneesmiddelen te verzamelen en/of te transporteren zonder afstemming met IGJ en/of hulporganisaties. Door regelgeving en kwaliteitseisen is het bijna niet haalbaar om geneesmiddelen in Nederland te verzamelen en te transporteren.
Doneren van medische hulpmiddelen
Voor het doneren van medische hulpmiddelen adviseert de KNMP om zich aan te sluiten bij bestaande initiatieven. De voorkeur is om medische hulpmiddelen te doneren via een erkende goededoelenorganisatie. Het is van belang dat deze organisatie geregistreerd is als charitatieve instelling en voldoet aan specifieke regels en voorschriften.
Als personen of organisaties goederen naar het buitenland verzenden, inclusief medische hulpmiddelen, zijn de douanevoorschriften van toepassing, waaronder invoerbelastingen en douaneprocedures. Voor meer specifieke informatie en begeleiding kunnen leden terecht bij Nederlandse overheidsinstanties zoals het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de Douane en de Belastingdienst. Ook non-gouvernementele organisaties (NGO's) die gespecialiseerd zijn in humanitaire hulp kunnen waardevolle informatie verstrekken.
Doneren van essentiële verzorgingsproducten
Voor het doneren van essentiële verzorgingsproducten, zoals shampoo, wasmiddel, verbandmiddelen, luiers of tandpasta, adviseert de KNMP om aan te sluiten bij bestaande initiatieven.
Het is van belang om rekening te houden met de volgende punten:
- Welke behoefte is er?
- Welke wetgeving en procedures gelden er bij internationaal transport?
- Hoe moet de logistiek in Nederland en naar het buitenland worden georganiseerd?
Mobilisatie van apothekers voor humanitaire hulpverlening
De KNMP adviseert apothekers om contact te zoeken met de organisatie Artsen zonder Grenzen wanneer zij zelf hulp ter plaatse willen bieden. Mobilisatie van apothekers voor humanitaire hulpverlening vereist een zorgvuldige planning en coördinatie zodat de inzet doeltreffend en veilig verloopt, en de behoeften van de getroffen landen optimaal worden beantwoord.
De organisatie Artsen zonder Grenzen heeft een speciaal noodhulpteam met ervaren hulpverleners dat 365 dagen per jaar paraat staat om meteen in actie te komen als zich acute noodsituaties voordoen.