KNMP-fondsen: wetenschappelijk onderzoek voor de apotheker in de praktijk

Liver transplantation (LT) is the preferred treatment in patients with end-stage liver disease and hepatocellular carcinoma. An effective immunosuppressive regimen is essential  to reduce graft loss due to acute or chronic rejection. However, too much immunosuppression could cause complications and several causes of death in transplant recipients such as infections, renal failure, malignancies and cardiovascular events. In this thesis, we aimed to optimize drug therapy for liver transplant recipients in order to improve patient outcomes. 

Bekijk het proefschrift.
 

"Fluoropyrimidines are among the most commonly used anticancer drugs used for multiple types of solid tumors. The studies described in this thesis are focused on improving the safety of fluoropyrimidine-based chemotherapy by individualized dosing based on dihydropyrimidine dehydrogenase activity (DPD) and pretreatment uracil concentrations". 

Bekijk het proefschrift.
 

Met de nieuwe concrete advieswaarden voor methotrexaat in rode bloedcellen, hebben (ziekenhuis)apotheker en reumatoloog een extra tool in handen om de therapie met mtx te optimaliseren. Tevens loont het om feedback te geven op de gemeten therapietrouw bij biologicals, maar dat we ons niet blind moeten staren op een lage geneesmiddelspiegel: soms is het logisch dat een spiegels nagenoeg nul is, bijv als iemand vanwege koorts tijdelijk moest stoppen. Het is belangrijk om in gesprek te blijven met de patiënt over therapietrouw, en daarbij ook te denken aan de eigen gedachten rondom medicatie, omdat ook (on)bewuste gedachten over DMARDs van invloed zijn op de therapietrouw van de reumapatiënt.

Bekijk het proefschrift

Wanneer kinderen en adolescenten behandeld worden met antipsychotica kan dit leiden tot ernstige en hinderlijke bijwerkingen, waardoor monitoren van belang is. In dit proefschrift is onderzocht hoe het monitoren van bijwerkingen in de dagelijkse praktijk gaat bij kinderen en adolescenten die antipsychotica gebruiken en wat er verbeterd zou kunnen worden. Er worden veel verschillende bijwerkingen van antipsychotica door jongeren en zorgprofessionals gemeld, zoals gewichtstoename, borstvorming en bewegingsproblemen. Op verschillende manieren is onderzocht hoe bijwerkingen worden gemonitord. Telkens bleek dat de wijze van monitoren niet optimaal is en sterk verschilt tussen zorgprofessionals. Zorgprofessionals noteren zelden de reden waarom ze niet monitoren en het monitoren gaat meestal niet volgens de richtlijnen. Er zijn klinische richtlijnen over hoe er gemonitord zou moeten worden op bijwerkingen. Echter, deze richtlijnen verschillen in wat en hoe vaak er gemonitord moet worden. Het is ook niet altijd duidelijk hoe de richtlijnen toe te passen in de dagelijkse praktijk. Verder is goede begeleiding van kinderen en adolescenten die antipsychotica gebruiken essentieel. Adolescenten die hierover zijn geïnterviewd, vinden persoonlijke begeleiding en betrokkenheid bij de besluitvorming over hun behandeling belangrijk. Beter monitoren is van belang om een veilige en effectieve behandeling met antipsychotica voor deze kwetsbare groep te bewerkstelligen.

Dit proefschrift behandelt het verbeteren van therapietrouw bij patiënten met (therapieresistente) hypertensie en het optimaliseren van antihypertensiva gebruik. Om therapieontrouwe patiënten te identificeren hebben wij een dried blood spot (DBS)-methode ontwikkeld voor het meten van antihypertensiva spiegels in een druppel bloed. Bovendien is er in samenwerking met een psycholoog en een socioloog een communicatiehulpmiddel ontworpen ter ondersteuning van het gesprek naar therapieontrouw. De DBS methode en het communicatiehulpmiddel hebben we toegepast in een gerandomiseerde gecontroleerde multicenter onderzoek waarbij we de therapieontrouw bij patiënten met resistente hypertensie probeerden te verbeteren.

Geneesmiddelen tegen kanker worden vaak hoog gedoseerd. Dit veroorzaakt veel bijwerkingen, terwijl lagere doseringen dezelfde effectiviteit kunnen hebben. Daarnaast zijn veel antikankergeneesmiddelen erg duur. In dit proefschrift worden alternatieve doseringen onderzocht die de balans tussen bijwerkingen, effectiviteit en kosten kunnen verbeteren. Allereerst worden aanbevelingen gedaan over de bewijslast die nodig is om alternatieve doseringen te implementeren. Vervolgens is gekeken naar een 25% lagere dosis voor enzalutamide. De lagere dosering gaf aanzienlijk minder bijwerkingen dan de geregistreerde dosis en leidde tevens tot een therapeutische blootstelling. Daarnaast is gekeken naar het farmacokinetisch boosten van olaparib. Farmacokinetisch boosten van olaparib zal leiden tot meer interactiesignalen in de apotheek. We hebben adviezen geformuleerd voor de afhandeling van deze signalen.
 

Atypisch hemolytisch uremisch syndroom en paroxismale nachtelijke hemoglobinurie zijn zeldzame, levensbedreigende ziekten die behandeld worden met complementremmers, zoals het geneesmiddel eculizumab. Complementremmers zijn effectieve, maar ook hele dure geneesmiddelen waarbij ruimte is voor optimalisatie van de behandeling. Dit proefschrift laat zien dat de behandeling met complementremmers geoptimaliseerd kan worden door geïndividualiseerde doseringsstrategieën, gebaseerd op de hoeveelheid complementremmer in het bloed. Daarnaast laat dit onderzoek zien dat bij het gebruik van eculizumab een op gewicht gebaseerde oplaaddosering beter en goedkoper is. Soms zijn ook hogere doseringen eculizumab nodig, bijvoorbeeld bij patiënten met eiwitverlies in de urine en zwangere patiënten.