Apothekers en het apotheekteam moeten alert zijn op de signalen die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling en hier effectief op reageren. Dit is vastgelegd in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Sinds 1 mei 2020 kunnen slachtoffers van huiselijk geweld melding doen bij de apotheek via het codewoord ‘Masker 19’.
De KNMP heeft in samenwerking met het ministerie van VWS en het ministerie voor Rechtsbescherming afgesproken dat slachtoffers dit codewoord kunnen gebruiken in de apotheek. Dit in navolging op Italië, Frankrijk en Spanje, waar hetzelfde codewoord ook is ingevoerd.
Met het codewoord geeft de patiënt aan dat hij/zij slachtoffer is van huiselijk geweld. Slachtoffers vinden het ingewikkeld om uit te leggen dat ze een hulpvraag hebben. Door zo’n codewoord te zeggen of op te schrijven, is onmiddellijk duidelijk dat het niet goed gaat thuis.
Tools voor apothekers
- Om signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling beter te herkennen is er een signaleringstool ontwikkeld voor apothekers en apotheekmedewerkers.
- Apothekers kunnen een specifiek stroomschema volgen wanneer een patiënt het codewoord Masker 19 noemt in de apotheek (beschikbaar achter inlog).
- In de Meldcode 'Kindermishandeling en huiselijk geweld' staat een uitgebreide beschrijving van de stappen die u moet doorlopen na een signaal of melding van huiselijk geweld. Belangrijk is dat u zelf, als apotheker, de melding doet bij Veilig Thuis.
- Signaleringstool kindermishandeling en huiselijk geweld.pdf Downloaden
- Stroomschema masker-19 huiselijk geweld.pdf Downloaden
- Meldcode voor apothekers.pdf Downloaden
E-learning
De KNMP heeft is in samenwerking met Veilig Thuis en ondersteund door de SBA een e-learning kindermishandeling en huiselijk geweld ontwikkeld. Deze e-learning ondersteunt u bij een vermoeden of melding van kindermishandeling en huiselijk geweld. Zo leert u hoe u een melding of signaal het beste kunt afhandelen, welke hulpmiddelen de KNMP biedt en hoe u uw team hier het beste in kunt ondersteunen. Deze e-learning is geaccrediteerd en duurt ongeveer 2 uur.
Deel uw ervaring of ideeën
De KNMP verneemt graag of u te maken heeft gehad met Masker-19 meldingen. Zodat we hiervan kunnen leren en om de e-learning verder te verbeteren. Daarom vragen we u om een enquête met enkele korte vragen in te vullen.
Alle vormen van inbreng zijn welkom. Ook apothekers die niet te maken hebben gehad met een melding, maar wel ideeën hebben over de rol van de apotheek bij dit soort meldingen, nodigen we uit de enquête in te vullen. De uitkomst van dit onderzoek bespreken we met het ministerie van VWS en Veilig Thuis, zodat we eventuele vervolgacties kunnen ondernemen.
Veelgestelde vragen
Dit codewoord wordt in andere Europese landen gebruikt, ook in het buurland België. Het ministerie van VWS, Veilig Thuis en politie hebben zich gebogen over de introductie van een ander woord, maar vonden dit te risicovol aangezien 'Masker 19' al enige tijd terugkomt in de media. Daarnaast gaat het om een kort en duidelijk woord, waarna er overgegaan kan worden tot reguliere vragen (niet specifiek voor maskers) voor wat betreft bestelling en bezorging. Door een kort en duidelijk codewoord is de kans dat een geweldpleger het hoort zover mogelijk beperkt.
Apothekers kunnen dit stroomschema volgen wanneer een patiënt het codewoord Masker 19 noemt in de apotheek. Ook is er een stroomschema beschikbaar voor bezorgers van medicatie of wanneer iemand telefonisch het codewoord noemt.
Sinds 14 maart 2013 is het voor bepaalde zelfstandige professionals, waaronder apothekers en artsen, verplicht om te beschikken over een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Vanaf 1 januari 2019 zijn professionals verplicht te werken met een afwegingskader. Bij een vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld vanwege het mondeling of schriftelijk gebruik van het codewoord ‘Masker 19’ kan de apotheker als hulpmiddel het vijfstappenplan uit de meldcode gebruiken.
Apothekers zijn laagdrempelig te benaderen en zijn goed bereikbaar. Het past in de maatschappelijke rol en bij de plek in de wijk van een apotheek. Daarnaast is het bekend dat de meeste slachtoffers van huiselijk geweld geneesmiddelen gebruiken waardoor een bezoek of telefoontje naar de apotheek niet gek is (ook niet getypeerd wordt als verdacht gedrag door de geweldpleger). Daarnaast wordt er vaak bezorgd en/of moeten geneesmiddelen besteld worden. Hierdoor zijn vragen als 'waar kan het bezorgd worden' (achterhalen adres) of 'het geneesmiddel moet besteld worden, hoe kan ik u bereiken' (achterhalen telefoonnummer) niet vreemd.
Vanuit de overheid is er op 26 april 2020 een campagne gestart om aandacht te vragen voor huiselijk geweld. Daarnaast is er veel media-aandacht rondom de inzet van het codewoord. Mogelijk heeft u behoefte aan advies of zoekt u antwoord op uw vragen. Indien het gaat om vragen over hoe te handelen bij een melding (bijvoorbeeld gesprek met slachtoffer), kunt u contact opnemen met Veilig Thuis via 0800 2000. Alle overige vragen nemen we mee in deze Q&A. Mocht uw vraag en antwoord ontbreken, dan kunt u contact zoeken via juridischezaken@knmp.nl.