Sinds 2014 geldt volgens de cao Apotheken het jaarurensysteem (JUS). Het jaarurensysteem houdt in dat aantal te werken uren op jaarbasis (netto) wordt bepaald door de overeengekomen arbeidsduur (bruto) te verminderen met vakantie uren, betaald verlof en feest- en gedenkdaguren. De JUS verandert niets aan de bestaande arbeidsovereenkomst en/of de daarin gemaakte afspraken. Werkgevers kunnen met behulp van de JUS rekening houden met de mogelijkheden en individuele wensen van werknemers. De JUS kan werkgevers helpen om flexibeler om te kunnen gaan met de bedrijfsvoering en de personele inzetbaarheid.
Werktijden
De leidinggevende maakt met iedere medewerker individuele afspraken over de invulling van de werktijden. Tijdig en tenminste één keer per jaar wordt gesproken over de inzetbaarheid gedurende het volgende jaar. Daarbij wordt dus gekeken naar de verdeling van het aantal op jaarbasis te werken netto-uren over de maanden in het jaar. Met de JUS kan er geen sprake meer zijn van te veel of te weinig gewerkte uren in een maand. De te werken uren worden verdeeld over het jaar, zodat uiterlijk op 31 december alle uren zijn gewerkt. Bij het maken van de afspraken worden zowel het bedrijfsbelang als de individuele wensen van de medewerker betrokken. De bedoeling is dat werkgever en - nemer samen overeenstemming bereiken over het jaarlijks arbeidspatroon. Het uitgangspunt van het gesprek is dat afspraken die gelden op het moment van invoering moeten worden gerespecteerd. Daardoor blijven afspraken die de werknemer heeft over het werken op vaste dagen of het hebben van bepaalde (vaste) vrije dagen gehandhaafd.
Bijzondere dagen
Feestdagen
In de Cao Apotheken is de zogenoemde feestdagcompensatie geregeld. Dit houdt in dat voor elke feestdag die op een doordeweekse dag valt 7,2 uur van het totaal aan te werken uren wordt afgetrokken, ongeacht of u op de feestdag moet werken. Die uren noemen we de feestdagcompensatie.
7,2 uur is de duur van een gemiddelde werkdag voor iemand met een arbeidsovereenkomst van 36 uur (1878 uur per jaar). Voor medewerkers die minder dan 1878 uur per jaar werken, gelden de compensatie-uren naar rato van hun aanstellingspercentage.
De Cao Apotheken hanteert een 5-daagse werkweek. De contractuele urenverplichting per dag wordt berekend door het aantal contracturen per week te delen door 5 werkdagen. Is het gemiddelde 36 uur per week, dan betekent dit 36 uur/ 5 werkdagen = 7,2 uur. Per feestdag geldt derhalve 7,2 uur compensatie. Voor een 24-urige werkweek is dit 24 uur/ 5 werkdagen = 4,8 uur feestdagcompensatie. Zie voor meer informatie Cao Apotheken Artikel 18.
| Let op: Valt een feestdag op een werkdag, dan krijgen werknemers die dag dus niet hun volledige werkdag gecompenseerd, maar het aantal uur dat zij volgens de contractverplichting hadden moeten werken. |
Vrije dagen
Als u vakantie-uren opneemt, dan neemt u de uren op die u anders volgens het afgesproken rooster gewerkt zou hebben. Als u een vrije dag opneemt op een dag dat u bijvoorbeeld 9 uur zou werken, kost de vrije dag 9 uur. Als u die dag 5 uur zou werken, dan kost het 5 uur.
Minuren en vakantiedagen
Werknemers werken een vastgesteld aantal netto-uren in een jaar. De werkgever moet hem in de gelegenheid stellen die uren ook te kunnen werken. Wanneer dat niet het geval is, mag de werkgever deze uren niet van de vakantie-uren afschrijven.
| Voorbeeld: Een medewerker met een contract van 24 uur werkt op drie vaste dagen: maandag, woensdag en donderdag. In verband met een nationale feestdag die op de maandag valt, is de apotheek gesloten. De medewerker heeft dus geen mogelijkheid om te komen werken. Als deze situatie zich meerdere malen in een jaar herhaalt, is de werknemer dit jaar niet in staat om binnen zijn afspraken zijn aantal netto-uren te werken. Het restant aan uren dat hij niet heeft gewerkt, wordt aan het einde van het kalenderjaar aan de medewerker geschonken. Voor de werkgever is het dus van belang om enkele malen per jaar (bij voorkeur eind van een kwartaal) te bezien wat het nettosaldo van de werknemer betreft en of er de rest van het jaar voldoende gelegenheid is om die netto-uren in te zetten. |
Hoe werkt het jaarurensysteem?
Bruto en netto
In de JUS wordt over bruto- en netto-uren gesproken. Het aantal netto-uren kan per jaar verschillen, dit is bijvoorbeeld afhankelijk van het aantal feestdagen dat in het jaar op een doordeweekse dag valt. Ook per werknemer kan het aantal netto-uren verschillen, omdat het aantal vakantie-uren in een jaar afhankelijk is van het arbeidspercentage en de leeftijd (vergrijzingsuren).
De bruto arbeidsduur gecorrigeerd voor de feest- en gedenkdaguren is vermeld in bijlage 8 van de cao Apotheken. Voor medewerkers met een fulltime aanstelling is de norm vastgesteld op 1878 uur per jaar. Dit is een gemiddelde dat is berekend over meerdere jaren, inclusief schrikkeljaren, gebaseerd op een 36-urige werkweek.
Meer of minder dan 36 uur per week werken
In overleg met de werkgever kan het gemiddelde aantal arbeidsuren tijdelijk worden verhoogd naar meer dan 1878 uur. De maximale contractsomvang is gesteld op 2087 uur per jaar, een langjarig gemiddelde berekend op basis van een 40-urige werkweek.
Voor parttimers geldt dat het aanstellingspercentage wordt gerelateerd aan de voltijdnorm van 1878 uur. Wanneer hij bijvoorbeeld gemiddeld 24 uur per week werkt, dan is de contractverplichting 24/36 uur x 1.878 uur = 1.252 uur.
Zie voor meer informatie cao Apotheken Artikel 12
Aantal te werken (netto)uren berekenen
Netto-uren berekenen, kan door de contractverplichting te verminderen met vakantie-uren, betaald verlof en feest- en gedenkdaguren.
Vergoedingen
Het salaris, zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst, blijft met de administratie van de JUS ongewijzigd. Hoewel het aantal gewerkte uren per maand kan verschillen, wordt er een vast maandloon gehanteerd. Dit maandloon is gebaseerd op het aantal te werken uren per jaar gedeeld door 12 maanden, oftewel het gemiddeld aantal te werken uren per maand. Het maandloon is daardoor losgekoppeld van het feitelijk aantal gewerkte uren in die maand. Omdat het salaris gelijk blijft, treden er ook geen wijzigingen op ten aanzien van het pensioen, de vakantiebijslag en de eindejaarsuitkering.
| Voorbeeld: Een medewerker werkt gemiddeld 24 uur per week. In de maand september werkt hij 95 uur, in de maand oktober 104 uur. De medewerker krijgt in zowel september als oktober hetzelfde maandsalaris uitgekeerd. |
Administratie bijhouden
Bij het toepassen van de JUS moet worden geregistreerd wanneer iemand werkt en of de overeengekomen uren zijn gewerkt. Betaalde vrije uren als vakantie-uren, verlofuren, feestdaguren en doorbetaalde ziekte-uren worden bijgehouden.
Het jaarurensysteem en ziekte
Als een werknemer ziek wordt en er is al een werktijdregeling vastgesteld, dan blijft deze afspraak gelden. Er verandert dus niets aan het aantal afgesproken uren wanneer een medewerker een periode arbeidsongeschikt bent. Wanneer er nog geen definitieve afspraken zijn gemaakt en een medewerker wordt ziek, dan wordt uitgegaan van de gemiddelde contractsomvang.
| Voorbeeld: Een werknemer heeft een contract van 1878 uur op jaarbasis. Dat is een gemiddelde van 36 uur per week. In het jaargesprek is afgesproken dat de medewerker in de maanden maart en april 40 uur per week zal werken. In de maanden mei en juni staat de medewerker 32 uur per week ingeroosterd. De medewerker wordt op 1 maart ziek. In de periode van maart tot en met juni blijft de hierboven genoemde werktijdregeling gelden. Er wordt dus in maart en april uitgegaan van 40 uur, in mei en juni van 32 uur. Is de medewerker na de maand juni nog steeds ziek, dan geldt over de rest van de arbeidsongeschiktheidsperiode de voor hem geldende gemiddelde contractsomvang van 36 uur. |
Ziek op een feestdag
Het toekennen van betaald verlof voor doordeweekse feestdagen is niet langer gekoppeld aan het al dan niet werken op die feestdagen. Daardoor maakt het niet uit of een werknemer op de betreffende feestdag ziek bent. Het verlof wordt altijd toegekend.
Ziekte en onregelmatigheidstoeslag
Wanneer een medewerker ziek is, wordt zijn salaris doorbetaald. De hoogte van het salaris wordt gebaseerd op het overeengekomen brutoloon en de uitbetaalde onregelmatigheidstoeslag (en andere uitbetaalde structurele looncomponenten, zoals de vergoeding voor bereikbaarheidsdiensten). De hoogte van de onregelmatigheidstoeslag en andere structurele looncomponenten wordt gemeten op maandbasis over de periode van zes maanden voorafgaand aan de maand waarin de ziekte is ontstaan.
Wijziging in overeengekomen arbeidsduur
Het kan gebeuren dat de omvang van uw dienstverband in de loop van het jaar wijzigt. Bijvoorbeeld omdat een werknemer een andere functie krijgt. Voordat de wijziging wordt doorgevoerd, wordt eerst het aantal uren dat hij al heeft gewerkt en het aantal nog te werken uren berekend. Die berekening wordt meegenomen in de nieuwe situatie.
Beëindiging dienstverband
Op het moment dat een arbeidsovereenkomst eindigt, kan het voorkomen dat een medewerker te veel of te weinig uren heeft gewerkt. Hij ontvangt immers iedere maand een salaris waarbij is uitgegaan van een gemiddeld aantal gewerkte uren. Wanneer hij te weinig uren heeft gewerkt, zou de werkgever loon terug moeten vorderen. Voor zowel de werknemer als - gever is dat echter onaangenaam. Om dit probleem te voorkomen, kan een oplossing worden gevonden in het benutten van de opzegtermijn. In onderling overleg kan de opzegtermijn vaker worden ingezet, zodat de terugvordering minimaal is.
Een andere optie is om het tekort aan uren te verrekenen met de vakantiebijslag of met de resterende vakantie-uren. Ook als een medewerker te veel uren heeft gewerkt, kan de opzegtermijn uitkomst bieden. Hij kan in die periode minder worden ingeroosterd. Het aantal te veel gewerkte uren kan natuurlijk ook worden uitbetaald.