Overzicht toegekende onderzoeken

• Een pilot-onderzoek naar de haalbaarheid om de patiënt ´bedenktijd´ te geven, voordat hij start met een nieuw geneesmiddel
• De hier gewonnen inzichten worden gebruikt voor de opzet van een groter vervolgproject
• Eerste inzichten vergaren in de effecten van bedenktijd bij de start van een nieuw geneesmiddel op verspilling en therapietrouw

Verkenning in hoeverre de Drug Burden Index leidt tot een betere afbakening van hoog-risico patiënten die baat zou kunnen hebben bij medicatiebeoordeling. Deze index is een instrument dat de belasting met anticholinerge en sedatieve geneesmiddelen berekent.

• Wat zijn de ervaringen van oudere migranten met polyfarmacie omtrent de zorgverlening en bejegening in de openbare apotheek?
• Hoe kijken oudere migranten naar hun therapietrouw en gezondheidsvaardigheden?
• Welke behoeften hebben zij aan de ondersteuning door de apotheek?
• Hoe ervaren oudere migranten en apothekers de inzet van een sleutelfiguur, en draagt deze bij aan de therapietrouw en de gezondheidsvaardigheden van de oudere migrant?

1. Onderzoeksgroep VUmc et al: Dr. Jacqueline Hugtenburg (VUmc en Apotheek Westwijk),
   betrokken onderzoekers:  Prof. Dr. Patricia van den Bemt (ErasmusMC), Dr. P. Elders (VUmc), dr. Ron Herings (Pharmo), Dr. M. Muller (VUmc), dr. M. Nelissen-Vrancken (IVM), Prof. Dr. R. van Marum (VUmc en Jeroen Bosch Ziekenhuis), dr. E. Heerdink (UU), dr. W. Knol (UMCU)
2. Onderzoeksgroep SIR et al: Dr. Mette Heringa (SIR),
   betrokken onderzoekers: MSc Halima el Messlaki (Stadsapotheek Zaltbommel, Nederlandse Service Apotheek Beheer), Drs. Antine van Kuilenburg (Huisartsenpraktijk Worden-Oost), Margo Nekeman (Huisartsenpraktijk Woerden-oost), Drs. Nicole Oostrom (Service Apotheek Woerden), Dr. Jos van der Meer (DVN), Prof. dr. Marcel Bouvy (UPPER UU), Drs. Willem Janse (NControl), Dr. Caroline van de Steek-van Gompel (SIR), Drs. Anne-Margreeth Krijger –Dijkema (Apotheek Stevenshof, SIR), Drs. Petra Hoogland (Nederlandse Service Apotheek Beheer)
3. Onderzoeksgroep UMCG/RUG et al: Prof. dr. Petra Denig (UMCG), Prof. Dr. Katja Taxis (RUG),
   betrokken onderzoekers: Ebian Brill (Groninger Apotheken Vereniging (GAV), Dr. Martina Teichert (LUMC, KNMP), Dr. Hans van Hateren (Langerhans)

Doel van dit onderzoek is het ontwikkelen en evalueren van interventie strategieën, waarmee apothekers kunnen bijdragen om overbehandeling bij oudere patiënten met diabetes en/of hartvaatziekten te verminderen. Daarbij worden hulpmiddelen ontwikkeld om ‘deprescribing’ bij deze groep patiënten in het algemeen te implementeren en om dit proces voor diabetespatiënten in samenspraak met patiënt en huisarts/ praktijkondersteuner uit te voeren en specifieke risico’s te verminderen.

Op de volgende vragen zal dit onderzoek antwoord geven:

1. Hoe kunnen oudere patiënten, overbehandeld met cardiovasculaire medicatie,  geïdentificeerd worden?
2. Welke patiënt en medicatie gerelateerde factoren zijn voorspellend voor een risico van bijwerkingen zoals hypoglykemie bij diabetes type 2 patiënten?
3. Wat zijn de ‘barriers’ en ‘facilitators’ bij patiënten en zorgverleners om cardiometabole medicatie af te zetten?
4. Welke instrumenten en scholingen hebben apothekers nodig om een multidisciplinaire interventie voor ‘deprescribing’ van cardiometabole medicatie bij oudere patiënten uit te voeren?
5. Welk effect hebben de ontwikkelde strategieën, instrumenten en scholingen op het verminderen van overbehandeling en bijwerkingen door cardiometabole medicatie?
6. Wat zijn de ervaringen van patiënten en zorgverleners omtrent de ontwikkelde strategieën, instrumenten en scholingen op het verminderen van overbehandeling en bijwerkingen door cardiometabole medicatie?
7. Hoe kunnen de effectief gebleken strategieën, instrumenten en scholingen breed geïmplementeerd worden?

• Prevalentie potentieel ongewenste medicatie binnen medicatiebeoordelingen
• Geschiktheid MFB's voor de selectie van patiënten voor medicatiebeoordeling
• Intra-individuele variatie tussen apotheken in de prevalentie van MFB's
• Aandeel MFB's bij de identificatie van farmcotherapie-gerelateerde problemen
• Aanvullende criteria voor selectie van kwetsbare patienten voor medicatiebeoordelingen
• Validatie van een alternatieve klinische uitkomstmaat op gebied van kwaliteit van leven voor effectmeting medicatiebeoordeling

• Evaluatie van de gerandomiseerde trial over de effectiviteit van de therapietrouw interventie op de bloeddruk, de lipidespiegel en de kwaliteit van leven
• Bepaling van de kosteneffectiviteit van deze interventie

• Met dit onderzoek wordt een screeningsalgoritme ontwikkeld en gevalideerd om een onderscheid te maken tussen ouderen met een eenvoudige medicatieproblematiek voor een kort consult in de apotheek en ouderen met complexe medicatieproblematiek, bij wie ene multidisciplinaire medicatiebeoordeling zinvol is.
• Voor het algoritme worden naast apotheekgegevens gebruik gemaakt van patiënt gerapporteerde gegevens.
• De haalbaarheid en de mogelijke besparing van deze aanpak worden in een pilot studie onderzocht.

Doel van dit onderzoek is om een risicostratificatie-instrument voor gebruik in de eerste lijn te ontwikkelen om oudere patiënten met een hoog valrisico als gevolg van geneesmiddelgebruik vroegtijdig te identificeren. Daarnaast wordt een overzicht met passende vervolgacties opgesteld, zodat indien nodig acties ondernomen kunnen worden om het valrisico te minimaliseren.

Op de volgende vragen zal dit onderzoek antwoord geven:

1. Welke factoren droegen bij aan het valrisico van patiënten, die hiervoor in het ziekenhuis terecht zijn gekomen?
2. Welke factoren verhogen in het algemeen het risico op vallen?
3. Is er een verband tussen de factoren bij 1. en bij 2.?
4. Welke risicofactoren uit 1. en 2. kunnen gebruikt worden voor een instrument in de apotheek om het valrisico in kaart te brengen?
5. Welke interventies (uit de apotheek) zijn effectief gebleken om het valrisico te verminderen?
6. Welke interventies voor het verminderen van valrisico kunnen in de openbare apotheek geïmplementeerd worden en wat levert dat dan op?

Hierbij wordt samengewerkt met de onderzoekers van de MARCH studie.

Het voorbereidend kwalitatief onderzoek en een haalbaarheidsonderzoek zijn verdeeld in de volgende punten:

• Verkrijgen van inzichten in de behoeften van patiënten aan farmaceutische zorg vanuit de openbare apotheek bij de behandeling van een hormoonpositieve borstkanker met endocriene of hormonale therapie;
• Verkrijgen in inzichten over de zorg van en de afstemming tussen diverse zorgverleners;
• Het vaststellen van randvoorwaarden voor een transmurale, multidisciplinaire samenwerking,
• Ontwikkeling van een protocol voor de openbare apotheek voor de zorg en een plan van aanpak voor de implementatie ervan.

• Beschikbaarheid van nierfunctiewaarden in openbare apotheken door de jaren heen
• Samenhang tussen dosering en gebruiksduur van geneesmiddelen en nierfunctiewaarden
• Impact van verminderde nierfunctie op zorggebruik
• Implementatieaanpak op maat voor apotheken voor efficiënt gebruik van nierfunctiewaarden in de dagelijkse praktijk