Valpreventie

Voor een succesvol valpreventieprogramma is een multidisciplinaire aanpak nodig in de eerste en tweede lijn. Medicatiebewaking en vitamine D-suppletie zijn voorbeelden van bewezen interventies die het valrisico verlagen.

Valpreventie apotheken

Hieronder ziet u welke apotheken zich richten op valpreventie. De apotheekgegevens vindt u door te klikken op het kaartje. Als voorbeeld worden er alvast een aantal 'valpreventie apotheken' weergegeven. Zo wordt rol en deskundigheid van de apotheker in het signaleren en beoordelen van medicatiegerelateerde problemen zichtbaar. En kunnen eerstelijnszorgverleners makkelijker de samenwerking opzoeken. 

Onderzoek

Op dit moment loopt het FARM-OP onderzoek. FARM-OP staat voor FAlls-Related Medication use in Older Patients.

Het doel van het onderzoek is om ouderen met een hoog valrisico op te sporen in de apotheek met een risicostratificatie instrument. Voor het uitvoeren van interventies bij deze patiënten om vallen onder ouderen te voorkomen is een interventietoolbox in ontwikkeling.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd op initiatief van de Universiteit Utrecht en de Rijksuniversiteit Groningen en gefinancierd door de KNMP.

Materialen

Apothekers kunnen onderstaande materialen gebruiken, zoals presentaties, FTO-materiaal, praktijkvoorbeelden in het Pharmaceutisch Weekblad en specifieke materialen ontwikkeld door VeiligheidNL en de KNMP.

Presentatie 'Medicijnen en vallen'

Deze presentatie kunt u bijvoorbeeld gebruiken tijdens een informatiebijeenkomst voor oudere patiënten.

Presentatie ‘Valpreventie en de apotheek’

Deze presentatie kunt u bijvoorbeeld gebruiken voor een overleg met uw valpreventie collega’s, een FTO, of voor een werkoverleg met uw apotheekteam.

Presentatie ‘Pillen en Vallen’

De presentatie was een onderdeel van het webinar ‘Pillen en Vallen’ georganiseerd door Elaa en GGD Amsterdam. Deze presentatie is gegeven door Prof. Nathalie van der Velde, hoogleraar valpreventie, klinisch geriater & internist ouderengeneeskunde en bevat de volgende onderwerpen:

• Valrisico in de breedte
• Vallen & acute ziekte zoals COVID-19
• Vallen als bijwerking
• Gezamenlijke besluitvorming
• Betrekken & motiveren cliënt

Polyfarmacie bij ouderen

De MDR Polyfarmacie is bestemd voor zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor ouderen die veel verschillende geneesmiddelen gebruiken. Deze richtlijn bevat verschillende instrumenten, zoals de Module Medicatiebeoordeling, Module Minderen en stoppen van medicatie en de START-STOP-NL criteria bij ouderen.

Digitale tool

De European Geriatric Medicine Society (EuGMS) Task and Finish Group on FRIDs heeft de STOPPFall (Screening Tool of Older Persons Prescriptions in older adults with high fall risk) ontwikkeld. Deze tool biedt ondersteuning bij het afbouwen van valrisicoverhogende geneesmiddelen.

Lijst met valgevaarlijke geneesmiddelen

FRID (Fall Risk Increasing Drug) Medicatie Review Protocol, is opgesteld door Marcel Bouvy en SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy, Leiden.

FTO-materiaal IVM

'Vallen en Medicatiegebruik' van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) bestaat uit FTO-modules, een presentatie en bijbehorende werkmaterialen voor een FTO of multidisciplinair overleg. Daarnaast biedt het IVM FTO-werkmateriaal over 'Osteoporose en fractuurpreventie'.

Nuttige links:

• Richtlijn Preventie van valincidenten bij ouderen
• Richtlijn Duizeligheid bij ouderen
• Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie
• Online valpreventieprogramma ‘Minder vallen door meer bewegen’
• PW-artikel 'Apotheker helpt voorkomen dat ouderen vallen door medicijngebruik'

Valpreventie op VeiligheidNL

• Whitepaper: Wat werkt in valpreventie bij thuiswonende ouderen.
• Folder 'Medicatie en vallen'. Deze folder voor oudere patiënten bevat informatie over juist medicijngebruik en welke medicijnen mogelijk leiden tot een valrisico. De folder is tevens beschikbaar in het Engels en Spaans. De Nederlandse versie is ook te bestellen door een e-mail te sturen naar m.vanderham@knmp.nl.
• Narrowcasts voor in de publieksruimte: 'Sommige medicijnen vergroten het risico op vallen bij 65+' en 'Kunnen mijn medicijnen een val veroorzaken?'
• Poster Valpreventie
• Spel DobbelFit
  Dit spel is ontwikkeld voor ouderen met een verhoogd valrisico. Bekijk de promotievideo van Dobbelfit en aanvullende instructies voor spelleiders van Dobbelfit.
  
• Valanalyse
  Met de Valanalyse kunnen eerstelijns zorgverleners inventariseren welke mensen van 65 jaar en ouder een verhoogd valrisico hebben.

Praktijkvoorbeelden

In het Pharmaceutisch Weekblad staan artikelen met praktijkvoorbeelden. Apotheker Mark Slager en zijn team richten zich op het signaleren van patiënten met een verhoogd risico op vallen (Attentie voor Valpreventie, met de poster en folder 'Vallen en opstaan') en het afbouwen van benzodiazepines (Benzomoe). Apotheker Liesbeth van Ree verricht standaard een valrisicocheck tijdens medicatiebeoordelingen en medicatierol-evaluaties.

Apotheker Floor van Steenis ontwikkelde vanuit Gezondheidscentrum Oog in Al met tal van zorgprofessionals een uitgebreid Zorgprogramma Valpreventie Oog in Al.