In de media

Opnieuw constateert apothekersorganisatie KNMP dat er een tekort is aan medicijnen. Het ging in 2020 om 1480 soorten, dat is iets minder dan het tekort van 1492 het jaar ervoor. Toen was er bijna een verdubbeling van het aantal medicijnen dat niet op voorraad was.

Voor het tweede jaar op rij is het medicijntekort in Nederland ongekend hoog. Patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier dagelijks enorme last van en oplossing voor de schaarste is 'niet vandaag of morgen geregeld'.

Vandaag publiceert apothekersvereniging KNMP de jaarlijkse cijfers over geneesmiddeltekorten: Het aantal geneesmiddelentekorten in Nederland blijkt in 2020 andermaal ongekend hoog en is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van een jaar eerder. In 2020 zijn 1480 tekorten geteld, tegenover 1492 een jaar eerder. Toen was er een verdubbeling.

Het aantal geneesmiddelentekorten in Nederland is nog altijd groot, laat apothekersorganisatie KNMP donderdag weten. In 2020 werden in totaal 1.480 tekorten geteld, tegenover 1.492 in het jaar ervoor. "We hoopten dat het een eenmalige uitschieter betrof, maar er lijkt nu sprake van plateauvorming op een zeer ongewenst niveau. Patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier dagelijks enorme last van", aldus de brancheorganisatie.

Apothekers moeten steeds vaker 'nee' verkopen aan de balie als de patient een recept komt afhalen. Het geneesmiddelentekort in ons land is in 2020 ongekend hoog gebleken en nagenoeg gelijk aan 2019, toen er sprake was van een plotselinge verdubbeling. "Ik heb de angst dat we dit normaal gaan vinden en dat moeten we niet willen", zegt apothekersvoorzitter Aris Prins van de brancheorganisatie KNMP.

Is het voor moslims in ons land toegestaan om het COVID-19-vaccin gebruiken zonder de islamitische regels rond voedsel te overtreden? Radio 1 presentator Suzanne Bosman vraagt het aan apotheker Mustafa Yildirim. Het interview begint op 0:25:20 min.

De halalmarkt groeit. Zo verkoopt apotheker Mustafa Yildirim (Apotheek Kaaikhof, Assendelft) alleen halal medicijnen, met succes.

De Dienstapotheek Eemland die in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort zit blijft toch open. De zorgverzekeraars hadden het contract per 1 januari opgezegd, maar daar spande de apotheek met succes een kort geding tegen aan. Inwoners van de regio Amersfoort kunnen daardoor ook dit jaar voor spoedmedicijnen bij de apotheek terecht.

Hoe gaat dat prikken precies? Het NOS Jeugdjournaal ging langs bij het Erasmus MC in Rotterdam. Ziekenhuisapotheker Maaike Rutten laat zien waar de vaccins klaarliggen. 'Er moet eerst nog natriumchloride worden toegevoegd om het te verdunnen. En dan kunnen hier vijf of misschien zelfs zes injecties worden uitgehaald.' Ziekenhuisapotheker Nicole Hunfeld laat zien hoe de vloeistof in de spuit gaat. 'Als je hierin getraind bent, kun je dit heel snel doen. En dat is hard nodig, want we gaan nu heel snel heel veel mensen vaccineren.'

Er is nog veel onduidelijk over de werking van het coronavaccin bij kwetsbare groepen. Nederlanders met bijvoorbeeld kanker, reuma of een auto-immuunziekte vragen zich af of zij door de prik wel voldoende antistoffen opbouwen om zich te beschermen tegen het coronavirus. Annemieke Horikx van de KNMP, de beroepsorganisatie voor apothekers, roept de kwetsbare groepen ondanks de onbeantwoorde vragen toch op zich te laten vaccineren. Volgens haar zal op korte termijn meer onderzoek worden gedaan. “Het is heel speculatief, maar misschien is er voor deze mensen uiteindelijk wel een derde vaccinatie nodig om de gewenste hoeveelheid antistoffen aan te maken”, zegt ze tot besluit (vanaf minuut 6.30).

Kanker- en reumapatiënten en mensen met auto-immuunziekten maken zich zorgen over het effect van hun medicatie op de werking van het coronavaccin. Ze hebben mogelijk meer doses van het vaccin nodig, zegt apothekersbrancheclub KNMP tegen BNR. De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties wil nu meer onderzoek naar de effecten van het coronavaccin voor mensen met een verslechterd afweersysteem. 'Het zou kunnen zijn dat in de toekomst een derde dosis nodig is', zegt Annemieke Horikx van apothekersbranchevereniging KNMP. Maar of meer doses gaat helpen en bij hoeveel mensen dit toegediend zou moeten worden, is onduidelijk.

De voorbereidingen voor de eerste vaccinaties van woensdag zijn in het Rotterdamse Erasmus ziekenhuis in volle gang. 'We krijgen de spuiten ontdooid aan. Dat betekent dat we ze vervolgens in de koelkast moeten gaan bewaren en dat mag maar 5 dagen. In die 5 dagen moeten al deze mensen gevaccineerd gaan worden', zegt Nicole Hunfeld, apotheker Erasmus MC (minuut 9.15 - 12.30).

De aanpak van medicijntekorten in Nederland loopt vertraging op, concludeert NRC op basis van gesprekken met betrokkenen. Volgens de krant is het ministerie van Volksgezondheid, dat vorig jaar extra voorraden beloofde, daar nog weinig mee opgeschoten. Dat zou komen doordat niet duidelijk is wie voor de aanvullende voorraad moet betalen. Ook eist de coronacrisis nu aandacht op.

Cijfers van de KNMP laten zien dat de medicijntekorten in Nederland de laatste jaren toenemen. "Het gaat bijvoorbeeld om medicijnen die zorgen voor bloedstolling bij mensen met trombose en medicijnen voor urinewegeninfecties", vertelt Aris Prins, voorzitter van de KNMP in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat zijn medicijnen waar je patiënten ook niet zomaar kan overschakelen naar een alternatief." Er is sprake van een tekort als een geneesmiddel meer dan twee weken landelijk niet meer te krijgen is. Vorig jaar is het aantal keer dat dat in Nederland gebeurde bijna verdubbeld. "We hoopten dat vorig jaar een uitzondering was, maar de huidige cijfers duiden erop dat dat niet het geval is", aldus voorzitter Prins.

"Terwijl een oplossing uitblijft, zijn de medicijntekorten nog altijd even ernstig", stelt Aris Prins, voorzitter van de KNMP. Apotheken zijn gemiddeld 17,5 uur in de week kwijt aan de tekorten. "Ze moeten steeds weer op zoek naar medicijnen die de groothandel niet kan leveren. Vaak lukt het bij andere apothekers, of door medicijnen uit buurlanden te halen. Maar soms lukt het gewoon niet.”

Drie grote producenten van het vaccin tegen het coronavirus stellen dat het vaccin voorlopig alleen kan worden toegediend via een injectie. Dit is geen goed nieuws voor mensen met prikangst. Apotheker Annemieke Horikx, coördinator van het Geneesmiddel Informatie Centrum (GIC), legt uit waarom alternatieven van de injectienaald nog niet optimaal werken.

Het was een van de eerste medicijnen die werden ingezet bij de behandeling van coronapatiënten: remdesivir. Nu ontraadt de WHO remdesivir nog langer in te zetten. Volgens de gezondheidsorganisatie heeft het medicijn "geen belangrijk effect". Nicole Hunfeld, KNMP-bestuurder en ziekenhuisapotheker in het Erasmus MC, licht het advies toe.

Overstappen op een ander geneesmiddel omdat het goedkoper is en de zorgverzekeraar het niet langer vergoedt. Sommigen lijden onder medicijnwisselingen. Apothekers vinden het huidig aantal wisselingen een risico voor de gezondheid van de patient. Ook huisartsen vinden dat het beleid van zorgverzekeraars is doorgeslagen. Zorgverzekeraars wijzen op hun maatschappelijke opdracht om de zorg betaalbaar te houden.

Patiënten moeten steeds vaker wisselen naar een ander (merk) geneesmiddel. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als de zorgverzekeraar kiest om goedkopere geneesmiddelen te vergoeden, waardoor een patiënt overstapt van een merkmedicijn naar een generiek, merkloos middel. Uit onderzoek van de Monitor blijkt dat apothekers hier niet tevreden over zijn. "Dagelijks kom ik tegen dat mensen niet begrijpen dat ze een ander medicijn krijgen," vertelt KNMP-voorzitter Aris Prins in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat kan gezondheidsrisico's opleveren voor patiënten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld verward zijn over hoe vaak ze het medicijn moeten innemen. En ze snappen niet waarom ze naar een ander medicijn moeten."

Hoe je antidepressiva probleemloos afbouwt weten we niet, maar een nieuw onderzoek van Amsterdam UMC en Radboud UMC moet dat veranderen. Een wereldprimeur. Apotheker Evelyn Schuil-Vlassak legt uit welke opties er nu zijn om antidepressiva af te bouwen. Zij ziet in haar apotheek dat mensen bang zijn weer een depressie te krijgen. "Ze denken terug aan een gitzwarte periode en willen dat nooit meer. Dat zorgt voor angst om te beginnen aan het afbouwen." Toch is iedereen volgens haar uiteindelijk gebaat bij het afbouwen van de medicatie. "Er zijn altijd in meer of mindere mate bijwerkingen."